Open brief aan de dames en heren visserijministers

Dames en heren visserijministers,

Half december heeft u weer samengezeten om de visserijquota’s voor 2016 af te spreken. Een onderdeel van die besprekingen handelde over de zeebaars, die, zoals algemeen geweten, in erg slechte papieren zit. In een notendopje even wat u in dit verband besloten heeft.

• Een totale sluiting voor sport en beroep van de aanlandingen van zeebaars gedurende de eerste zes maanden van het jaar. Met een uitzonderingsregel voor trawlers en zegenvissers bestaande uit een bijvangstregeling van 1% op de totale vangst.

• Een tweede uitzondering wordt gemaakt voor de zogenaamd “kleinschalige visserij” bestaande uit beroepsmatig hengel gevangen baars en met staand want gevangen baars. Voor hen geldt de sluiting enkel in de maanden februari en maart.

• Een sluiting het jaar rond in de wateren rondom Ierland.

• Een maximale aanlandingshoeveelheid van 1 ton per vaartuig, per maand, met uitzondering van de kleinschalige visserij, zijnde de beroepsmatige hengelvissers en de staand wantvissers, die 1.300 kg per maand mogen aanlanden.

• Een bag limit van 1 zeebaars voor de sportvisserij in de 2e helft van het jaar.

Ik begrijp er niets meer van. Toegegeven, ik ben zeker niet de slimste van de hoop, maar simpele optel- en aftreksommen lukken me sinds het eerste leerjaar nog wel. Samen met de rest van de wereld heb ik moeten vaststellen dat het jullie in ieder geval niet gelukt is. Zijn jullie dan werkelijk zó dom? Nee, natuurlijk niet, dom is men van nature, verstand is als een talent en dat krijg je mee bij de geboorte. De ene al wat meer dan de andere en wat je niet hebt, kan je niet gebruiken. Maar hoe dom je ook bent, je weet dat als je 1 van 2 aftrekt, je 1 overhoudt en niet 3. Laat het uitgerekend dat zijn wat jullie gedaan hebben. Een minister is doorgaans hoog opgeleid en beschikt vaak over een academische graad. Echt dom zijn jullie daarom wellicht niet. Maar hoe is dan te verklaren wat jullie allemaal uitspoken en in jullie oneindige wijsheid besluiten daar in Brussel? Hoe kan een groep, neem ik aan, intelligente mensen, zulke krankzinnige, fundamenteel oneerlijke beslissingen nemen en vervolgens voldaan weer naar huis gaan? Psychopaten, die kunnen dat. Zou het zo erg zijn, worden wij geregeerd door psychopaten? Ik mag hopen van niet!

Er is wel iets pervers gaande met visserijministers en quota. Sinds jaren hebben jullie beroepsmatige overbevissing geïnstitutionaliseerd. De laatste 15 jaar hebben jullie gemiddeld zo’n 20% overbevissing toegelaten, terwijl jullie al die tijd over wetenschappelijke informatie beschikten waarin de maximaal duurzaam toegelaten hoeveelheid een stuk lager zat. Zélfs in 2015 werden nog 30 quota 50% hoger vastgesteld dan wat de wetenschap geadviseerd heeft. Het mag dan ook niet verbazen dat het fout gaat. Voor baars was er tot dit jaar zelfs helemaal geen quotum of beheer. Doe maar, schep maar op, veel is niet genoeg. Natuurlijk gaat dat mis! En wie betaalt de rekening: de sportvisserij, de sector die géén schuld treft aan de natuurramp die zich nu aan het voltrekken is. De sector die wel, samen met jullie, verantwoordelijk is, ziet zich gesponsord met vele miljoenen subsidies en een deel van hen zelfs met een quotum-uitbreiding.

We zijn het er met z’n allen over eens dat het erg slecht gaat met de zeebaars en dat rigoureuze maatregelen nodig zijn. Dit jaar, bij de eerste golf van beperkende maatregelen, werd, voor zo ver ik weet, afgesproken met alle partijen dat de beperkingen proportioneel zouden zijn en dat iedereen naar verhouding zou bijdragen aan het herstel. “Naar verhouding”, “iedereen gelijk” weet u nog? Is dat trouwens niet de basis van een democratie, onze democratie die we zo graag in de hele wereld ingevoerd willen zien? Van dat proportionele is in de nieuwe zeebaarsregeling niets over gebleven, toch niet wat de sportvisserij betreft. Zelfs in de regeling van dit jaar was er geen enkele groep die zo hard ingeleverd heeft dan de sportvisserij.

Nog maar eens de Europese cijfertjes op een rij. In 2010 heeft de commerciële sector 390 ton officieel aangeland. De sportvisserij ving 131 ton, waarvan er 96 ton werd meegenomen. Een verhouding van één op vier. 25% sport, 75% beroep. Niet onbelangrijk detail: de sportvisserij injecteerde maar liefst € 17 miljoen euro in de economie om aan die baars te komen. De commerciële sector genereerde slechts 4 miljoen euro. Met ¼ van de totale hoeveelheid zeebaars, geneert de sportvisserij 4 keer zo veel economische waarde dan het beroep. Alleen dat al zou moeten volstaan om de sportvisserij een voetje vóór te geven in plaats van ze twee armen en een been uit te trekken. Het is toch niet onredelijk om op basis van die cijfers, de sportvisserij het leeuwendeel van de koek te geven? Blijkbaar wel, want jullie hebben precies het omgekeerde gedaan. Ierland heeft jaren geleden de commerciële aanlandingen van baars al verboden voor haar beroepsvissers en de sportvissers zwaar beperkt. De Verenigde staten hebben hun striped bass in de eerste plaats aan de sportvisserij toegewezen. Zij hebben wel begrepen dat baars gevangen door sportvissers sociaaleconomisch véél interessanter is en daarom als zodanig gehandeld. De soort is er dan ook met sprongen op vooruit gegaan.

De proportionaliteit is ergens onderweg overleden. U bestaat het om de zogenaamd kleinschalige visserij, waar o.a. de nettenzetters en handlijners toe behoren, meer ruimte te geven dan het afgelopen jaar. Van de zes maanden sluiting blijven er voor hen twee over: februari en maart, van nature de minst productieve maanden. In het geval van de handlijnvissers ligt de visserij gewoon stil. Die sluiting is een papieren tijger. Bovendien vond u het nodig om het maandquotum van 1 ton op te trekken naar 1,3 ton per maand. Dit doet u terwijl u wéét dat in Groot Brittannië de staand wantvisserij de grootste aanlander van zeebaars is. Bijna de helft van alle beroepsmatige aanlandingen wordt door deze groep gerealiseerd. Jullie Nederlandse confrater antwoordde op de parlementaire vraag of de sportvisserij niet heel erg buiten proportie getroffen wordt, dat het heel slecht gaat met de zeebaars en dat iedereen moet inleveren. En omdat “iedereen” moet inleveren, doet u een van de meest destructieve sectoren in Groot Brittannië een qoutumverhoging van 33% cadeau. Ook de handlijners genieten van die zelfde quotumverruiming. Theoretisch kon deze groep op jaarbasis tot 12 ton per boot aanlanden in 2015. Met de sluiting van 2 maanden en de verruiming naar 1,3 ton per maand, komen we uit op 13 ton per jaar. De sportvisserij wordt volledig dood gemaakt en de commerciële sector gaat er op vooruit. Daar gaat de soort echt beter van worden! Hoe gaat u dit aan uw kleinkinderen uitleggen?

Uit een recent onderzoeksrapport van NEF blijkt dat er in Europa 2 miljoen ton méér vis gevangen kan worden, 1,6 miljard euro extra inkomsten gegenereerd kan worden en er 20.000 banen bij kunnen komen. De enige voorwaarde is dat de bestanden eerst hersteld worden tot het niveau van de maximaal duurzame opbrengst. Dat vraagt een lange termijnvisie en daar is in de hedendaagse politiek overduidelijk geen plaats voor. Enkel korte termijnvisie en vooral zo veel mogelijk voor de eigen vissers uit de jaarlijkse handjeklap halen. Dat daarvoor een gezonde, subsidieloze sector, die met een minimum aan oogst een maximum aan economische waarde oplevert, geslachtofferd moet worden, is blijkbaar bijzaak. De toekomst is bijzaak. De problemen van morgen pakken we morgen aan, of liever nog overmorgen, maar zeker niet vandaag.

Denk hier eens over na vooraleer jullie tijdens de feestdagen een “amuse-gueule” met gerookte Atlantische zalm naar binnen werken of een filetstuk van met echte boter op het vel gebakken zeebaars…