Red het Klooster van Heikruis

Het voormalige Pensionaat en Ursulinenklooster, de kapel en de historische tuin worden bedreigd met sloop. 

Met deze petitie willen we het gemeentebestuur van Pepingen adviseren om de nieuwbouw in de parktuin en de sloopvergunning voor de bestaande hoofdgebouwen te weigeren en samen met de betrokkenen op zoek te gaan naar alternatieven.    

De huidige functie van de gehele site is een Woonzorgcentrum of rusthuis. De gebouwen zijn in erfpacht genomen van het Bisdom. Om aan de nieuwe normen van comfort en bereikbaarheid tegemoet te komen, ziet de huidige directie slechts een oplossing: het rooien van alle bomen, totale vernieling van de tuin en een nieuwbouw in de tuin.
Nadien zouden alle historische gebouwen worden gesloopt om aldus ruimte vrij te maken voor latere uitbreidingen. 
Deze plannen betekenen een volledige vernieling van alle historisch waardevolle erfgoedelementen van deze site.

Geen bescherming als monument maakt sloop mogelijk.

De tuin is opgenomen in een wetenschappelijke inventaris historische tuinen en parken, maar deze vermelding biedt geen garanties om een sloop te voorkomen. De verschillende vleugels, de kapel en de tuin genieten geen enkele bescherming, noch als monument noch als dorpsgezicht of landschap. Op het gewestplan staat de zone ingekleurd als 'gebieden voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar nut. 
Bovendien wordt de nieuwbouw 'verpakt' of 'verkocht' onder de benaming 'vierkantshoeve'. Dit is echter een zeer misleidend verkoopspraatje. 

Een sloop betekent een aanslag op de dorpskern.
De sloop zal een enorme impact hebben op het karakteristieke beeld van de dorpskern. Vooral de hoge vleugel bepaalt de aanblik van het dorp en omliggend landschap. Het bouwvolume van het kloostercomplex is meer dan een eeuw lang onveranderd gebleven, een sloop zal dus onherroepelijk komaf maken met dit vertrouwde gezicht. Luchtfoto’s tonen aan in welke mate het complex een belangrijk aandeel heeft in de volledige dorpskern. Deze kaalslag betekent dan ook dat ongeveer de helft van de huidige bebouwde oppervlakte van de dorpskern zal verdwijnen.

De mogelijkheden van het complex.
Dit complex heeft een lange en rijke bouwgeschiedenis. De vele aanpassingen en de laatste functiewijzigingen tot rusthuis en zorginstelling tonen aan dat het complex telkens de vragen naar vernieuwing en meer hedendaags comfort voldoende wist te beantwoorden. De gebouwen kunnen de nieuwe vraag naar functionele aanpassingen zeker aan op voorwaarde dat de wijzigingen met de nodige creativiteit worden uitgevoerd. Daarom hoeven de gebouwen niet gesloopt te worden! Desnoods kunnen de buitenmuren bewaard worden en de lokalen vernieuwd of aangepast worden met eventueel hergebruik van waardevolle elementen, zoals het buitenschrijnwerk.

Het complex kan zelfs nog een verhoogde capaciteit aan. Zo kan er bijvoorbeeld tegen de noordelijke gevel van de hoge westelijke vleugel een uitbreiding worden geplaatst. Er is een sterk vermoeden dat de opvallende hoogte van deze vleugel bewust is gekozen omwille van het schitterend uitzicht op het landschap. Dit gebouw heeft immers slechts één voltooide zijkant, namelijk de zuidelijke zijde met de zgn. Brugse traveeën.
Wellicht was dit gebouw initieel bedoeld om breder te zijn. Er zou een uitbreiding met gelijkaardig bouwvolume kunnen geplaatst worden tegen de huidige ‘wachtgevel’. Deze aanbouw kan als nieuwe woonplaats dienen tijdens een gefaseerde renovatie van de andere vleugels. Door onder deze aanbouw een ondergrondse parking te voorzien, kan ook het parkeerprobleem worden aangepakt. 

Besluit 

1. Anderhalve eeuw dorpsgeschiedenis tastbaar houden en een kaalslag van de helft van een dorpskern vermijden, kan enkel door een dure sloop te weigeren en de mogelijkheden voor een zinvolle toekomst concreet te maken door overleg en participatie.

2. Het behoud van de gebouwen hoeft geen belemmering te zijn voor een verderzetting van de huidige kwaliteitsvolle werking van de  zorginstelling. De historiek van het complex heeft aangetoond dat het steeds afdoende antwoorden wist te bieden op telkens nieuwe eisen.

3. Gezien de erfgoedwaarde van de gehele site en in het bijzonder van de kapel en de oudste vleugels dringen wij aan op minstens een behoud van de buitengevels en de contouren van deze gebouwen, zodat het uitzicht van de dorpskern onveranderd kan blijven bestaan.

4. De onvoltooide noordgevel van de hoge, westelijke vleugel geeft mogelijkheden kansen op een hedendaagse stijlvolle en respectvolle aanbouw en het creeëren van een ondergrondse parking.

5. Tot slot vragen wij ook aandacht voor de vele erfgoedelementen in de gebouwen en de tuin die tijdens een sloop dreigen te verdwijnen.
Wij denken hierbij aan grafzerken, tegelvloeren, binnen- en buitenschrijnwerk, heiligenbeelden en de calvariegroep in de tuin. 
Voor deze elementen dient een zinvolle herbestemming gevonden te worden.  

6. De inplanting van een nieuwbouw in de parktuin is bovendien een aanslag op de open ruimte en past totaal niet in de recente en toekomstige visie op ruimtelijke ordening nl. hogere gebouwen en minder inname van onbebouwde oppervlakte (behoud open ruimte)    

Andries Deknopper    Neem contact op met de schrijver van de petitie